Financiële begroting

Uitgangspunten ramingen

Het financieel-economisch perspectief voor de komende jaren vraagt nog steeds om een strikt begrotingsbeleid. Aanvullend op geldende wet- en regelgeving in onder meer de Gemeentewet, het Besluit Begroting en Verantwoording en onze Financiële verordening art. 212, gaan wij hierbij uit van onderstaande uitgangspunten. Deze zijn leidend voor ons inhoudelijke en financiële beleid en de uitvoering in de komende jaren.

1. Coalitieakkoord 2022-2026: ‘ ‘Zorgzaam – Duurzaam – Koersvast!’

Als uitvloeisel van de gemeenteraadsverkiezingen is een coalitieakkoord opgesteld. Dit akkoord vormt de leidraad voor het gemeentelijk beleid voor de komende jaren (eerste W-vraag per Ambitie).

2. Integrale afweging

De raad weegt nieuw beleid tegen elkaar en tegen de beschikbare financiële beleidsruimte af bij de besluitvorming over de begroting in het najaar. Deze begroting biedt inzicht in de ontwikkeling van de financiële beleidsruimte en in voorgesteld nieuw beleid.

3. Bestaand beleid

Bij het opstellen van de begroting gaan we uit van het bestaande beleid. Uitzonderingen hierop zijn Nieuw beleid. Enerzijds nieuwe ontwikkelingen zoals bepaald in het coalitieakkoord en anderzijds nieuwe ontwikkelingen, heroverwegingen, bezuinigingen en dekkingsvoorstellen, waarover u bij de behandeling van de begroting besluit. Bestaand beleid gaat over de (financieel) beleidsmatige situatie tot en met uw besluitvorming de raad van juli 2023.

4. Nieuw beleid

 De inpassing van eventueel nieuw beleid / nieuwe ontwikkelingen, vindt plaats in de begroting
 onder het hoofdstuk 'Nieuw beleid, ontwikkelingen, ambities en heroverwegingen'. Definitieve
 besluitvorming over het 'Nieuw beleid, ontwikkelingen, ambities en heroverwegingen'  gebeurt
 bij de begrotingsbehandeling in het najaar. Bij bestuursrapportages en jaarstukken worden
 geen besluiten genomen over het uitvoeren van nieuw beleid.

5. Nieuw beleid na begrotingsbehandeling

Als de raad besluit over een voorstel om extra middelen uit te geven op een ander moment dan bij de genoemde integrale afweging moet solide dekking worden gevonden. Tenzij er sprake is van externe dekking moet in het voorstel aangegeven worden welke adequate dekking er is. Een mogelijkheid hierbij is ‘oud voor nieuw’ ofwel oud beleid schrappen voor nieuw beleid. Een beroep op een verwacht positief begrotingsoverschot of een waarschijnlijk rekeningsaldo is in principe geen acceptabele dekking.

6. Behoedzame en reële ramingen

Bij het begroten (budgetteren) gaan we uit van behoedzame en reële ramingen. De raming van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds voor een begrotingsjaar baseren wij op de meicirculaire vanhet voorafgaande jaar. Tussentijdse mutaties in de hoogte van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds verrekenen wij incidenteel met het begrotingssaldo. Bijstelling van specifieke, incidentele geldstromen van rijk of provincie verrekenen wij direct met de specifieke, incidentele uitgaven die hiertegenover staan.

7. Structureel en reëel sluitende begroting

De begroting en meerjarenraming moeten structureel en reëel sluitend zijn. Het laatste jaar van de vier jaarschijven is altijd structureel sluitend. Tekorten in de voorliggende jaren worden slechts bij hoge uitzondering gedekt uit reserves.

8. Structurele uitgaven worden structureel gedekt

Tegenover structurele lasten staan structurele baten. Tegenover structurele lasten kunnen geen incidentele baten of incidentele meevallers staan. Uit het budget voor onvoorziene uitgaven worden geen structurele uitgaven gedaan.

9. Weerstandscapaciteit inzetten ten gunste van realisatie van Ambities.

Binnen het financieel beleid bestaat de mogelijkheid om de weerstandscapaciteit in te zetten voor het realiseren van grote ambitieprojecten. Hiervoor gelden de volgende afspraken:

• De weerstandsratio mag niet onder de 1% komen.
• Voor grote ambitieprojecten worden de lasten (exploitatielasten en kapitaallasten in beeld gebracht).
• Ter dekking van de jaarlijkse afschrijvingslasten kan een bestemmingsreserve gevormd.
• Om het risico van het wegvallen van de dekking door op termijn het uitputten van de bestemmingsreserve moet vroegtijdig (bij een kadernota) de nodige vervangings-investeringen in beeld gebracht zijn waar dekking vanuit een bestemmingsreserve tegenover staat.
• Daarnaast moet ons weerstandscapaciteit goed gemonitord worden zodat de gestelde kaders van het risicomanagement worden nagekomen.

10. Aantal inwoners

Als uitgangspunt bij het samenstellen van de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027 wordt het aantal inwoners genomen op peildatum 1 januari 2023. Op die datum telde Neder-Betuwe 25.448 inwoners.

11. Prijspeil (inflatiepercentage)

De meicirculaire 2023 geeft de kaders aan voor de verwachte prijsstijging voor het jaar 2024. De afspraak die wij met u hebben gemaakt, is dat wij voor de prijsstijging jaarlijks een stelpost prijsstijging opnemen met het percentage dat de meicirculaire voor het volgende jaar aangeeft. In de meicirculaire worden hiervoor met de algemene uitkering Gemeentefonds middelen beschikbaar gesteld. In onze begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027 is voor de jaren 2025 tot en met 2027 rekening gehouden met verwachte prijsstijgingen van jaarlijks 1%. De meicirculaire 2023 geeft een verwacht prijsstijgingspercentage van 3,9 % voor 2024 aan. Wij passen de bestaande stelpost prijsstijgingen hierop aan. De financiële effecten van verwachte prijsstijgingen zijn volgens de meicirculaire 2023 in deze begroting verwerkt.

12. Personeelslasten

De formatie 2024 wordt geraamd op basis van de formatie 2023. De huidige, nog geldende CAO heeft een looptijd van 1 januari 2023 tot 1 januari 2024. De financiële effecten van de CAO zijn verwerkt in de eerste bestuursrapportage 2023. Informatie over een nieuwe CAO is nog niet bekend. De meicirculaire 2023 geeft kaders aan voor de verwachte loonstijgingen voor de komende jaren. De huidige CAO is verwerkt in de begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027. Daarnaast is er voor de jaren 2025 tot en met 2027 rekening gehouden met een verwachte loonstijging van jaarlijks 1%. De meicirculaire 2023 geeft een verwacht loonstijgingspercentage van 5,2% voor 2023 aan. Wij passen de bestaande stelpost loonstijgingen hierop aan. De financiële effecten van verwachte loonstijgingen zijn volgens de meicirculaire 2023 in deze begroting verwerkt.

13. Investeringsbudgetten en vrijval van investeringsbudgetten

In de door u in juli 2019 vastgestelde Financiële Verordening (art. 212) heeft u beleidskaders aangegeven voor de manier van omgaan met investeringsbudgetten en vrijval van investeringsbudgetten. Investeringsbudgetten worden beschikbaar gesteld op basis van een deugdelijke voorbereiding. De ondergrens voor investeringsbudget bedraagt € 25.000. Vrijval in investeringsbudgetten wordt niet in de exploitatiesfeer ingezet. De ruimte die ontstaat door vrijval van afschrijvingslasten wordt benut voor vervanging van investeringsbudgetten. Als vervanging niet nodig is, zal de vrijval van afschrijvingslasten ten gunste komen van de financiële positie. Bij bestuursrapportages wordt bezien of er daadwerkelijk sprake is van vrijval van kapitaallasten.

14. Reserves en voorzieningen

De basis hiervoor vormt de nota reserves en voorzieningen 2018. Deze nota is vastgesteld in de raadsvergadering van 8 maart 2018.

15. Reservepositie

De algemene reserve dient ter dekking van de risico's en om incidentele exploitatietekorten op te vangen.

16. Doorrekening uren

Als tijd wordt ingezet voor grondexploitaties en projecten betekent het dat deze uren ( en dus ook de financiële doorrekening) niet ten laste komen van de begroting, maar vanuit de grondexploitatie of projecten worden gedekt. Deze uren worden doorbelast. Ook de uren die toe te rekenen zijn aan de leges en heffingen worden apart inzichtelijk gemaakt ten behoeve van de kostendekkendheid.