Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen

Riolering en Water

Beleidskader
In de asset-sheet Riolering en water welke is opgenomen in het IBOR zijn de beleidsmatige onderdelen overgenomen uit het Programma Riolering en water 2024-2028 (PRW). Dit Programma is in september 2023 aan de gemeenteraad aangeboden ter vaststelling.
De belangrijkste kaders uit het PRW zijn:

1. Voldoen aan de wettelijke kaders* waaronder:
   1. zorgplicht voor doelmatige inzameling en transport van afvalwater (Wet milieubeheer);
   2. zorgplicht voor doelmatige inzameling en verwerking van hemelwater (Waterwet);
   3. zorgplicht voor het voorkomen of beperken van grondwateroverlast (Waterwet).
2. In stand en duurzaam bedrijfszeker houden van het asset (riolering en leidingwerk, gemalen en overige rioleringsobjecten).
3. Inzicht houden op de kwaliteitstoestand en het functioneren van het asset door het uitvoeren van inspecties en door middel van telemetrie.
4. De integraliteit met andere gemeentelijke onderdelen bewaken, zoals onder andere Ruimtelijke ontwikkelingen, beheerplannen en overige gemeentelijke projecten met beperking van de maatschappelijke negatieve effecten als doel.
5. Invulling geven aan het Bestuursakkoord Water door te streven naar optimale samenwerking tussen regiogemeenten en overige waterkwaliteitsbeheerders en daarmee beperking van de stijging van kosten.
6. Bij uitvoeren van de zorgtaken aansluiten aan het toekomstbeeld van een klimaat adaptief Neder-Betuwe in 2050 zoals is geschetst in het vastgesteld beleidsdocument Lokale Adaptatie Strategie.  
7. De gezonde financiële positie consolideren zonder grote schommelingen in de opbouw van de heffing toe te staan.

* Bij het van kracht worden van de Omgevingswet zullen een aantal artikelen uit de Waterwet vervallen of overgaan naar artikelen in de Omgevingswet.  

Huidige stand van zaken
De totale vervangingswaarde van onze gemeentelijke riool- en watervoorzieningen in 2024, zowel boven als ondergronds, bedraagt circa € 110 miljoen. Met het beheer en in stand houden is jaarlijks ruim € 1 miljoen gemoeid. De gemeente beheert onder meer 9.128 rioolaansluitingen,  135 km rioolleiding onder vrij verval, 80 km persleiding, 24 km drainage, 9.000 kolken, 119 IBA’s, 27 hoofdgemalen en 411 minigemaaltjes.

De geraamde kosten en baten over de looptijd van het Programma Riolering en Water 2024-2028 zijn volledig met elkaar in evenwicht. Gedurende de planperiode wordt rekening gehouden met de realisatie van 4 grote renovatieprojecten. Binnen deze projecten wordt de klimaatopgave meegenomen en de bestaande riolering volledig vervangen.
Als de gemeenteraad in september 2023 het raadsbesluit tot vaststelling van het Programma neemt, heeft dit gevolgen voor de kapitaallasten. In het PRW staan hogere kapitaallasten opgenomen, waarvan enkele investeringsbedragen die hier betrekking op hebben pas op een later moment bij de raad worden aangevraagd. Dan gaat het om een totaalkrediet van riolering plus wegen en groen. Dit om tot transparantere totaalkredieten per project te komen.

De al ingezette weg van het renoveren van grotere gemalen en mini-gemalen wordt komende jaren doorgezet. Er wordt een eerste aanzet gemaakt met het betrekken van inwoners om de hoeveelheid verharding te verminderen. Kwalitatief is het riool op orde, de benodigde kleinere reparaties worden komende periode binnen de looptijd van het PRW uitgevoerd.  

Samenvatting financiële gegevens

Speerpunten 2024

1. We werken de opdracht verder uit tot de invoering van differentiatie van het tarief riool om kosten eerlijker te verdelen en zuiniger om te gaan met grondstoffen (belonen van het wenselijk gedrag).
2. We wijzigen de bestaande grondslagriolering naar een separate riool- en waterheffing.
3. Wijzigen van de doorbelasting compensabele BTW op de begroting riolering.
4. Het ' ontstenen' en duurzaam vergroenen van schoolpleinen.
5. Opstellen van een communicatieplan met het doel onze inwoners te informeren over wat de gemeente doet in relatie tot de water-, hitte- en droogteproblematiek en wat wij verwachten van inwoners.
6. Het stimuleren van het vergroenen van versteend particulier terrein. (Voorstel subsidieregeling klimaatadaptatie).
7. Uitwerken van de opgave het energie- en materiaalgebruik te beperken en circulair werken te stimuleren.
8. In kaart brengen van de mogelijkheden om de lozing van (agrarische)bedrijven (van o.a. de laanboomsector) met het doel deze te beheersen en waar nodig te verbeteren, zowel kwalitatief als kwantitatief.
9. Uitwerken van een bergingseis op het eigen perceel op knelpuntlocaties die gevoelig zijn voor wateroverlast.
10. Uitwerken van de randvoorwaarden om meer wateroppervlak en koele zones te realiseren aan de randen van nieuwe ontwikkelingen en initiatieven ten behoeve van bestaande knelpunten in het bestaand stedelijk gebied.